Orhan Asena aşağı yukarı bütün oyunlarında "başkaldırma sorunu" nun değişik görünümlerini sergilemiştir; ama başkaldırmaya yol açan tarihsel
Orhan Asena aşağı yukarı bütün oyunlarında "başkaldırma sorunu" nun değişik görünümlerini sergilemiştir; ama başkaldırmaya yol açan tarihsel ve toplumsal temellerin derinlemesine incelemesini ve yorumlamasını yapmaz, başkaldırmayı insanlığın dramı olarak yansıtır. Tanrılar ve İnsanlar’da (Gılgamış), tanrıların ölümsüzlüğü, insanların ölümlülüğü konusu içinde, Gılgamış’ ın, halkını korumak için, tanrılara meydan okuması, tanrılara eşit olmanın verdiği gurur anlatılırken, Tohum ve Toprak’ta (Alemdar Paşa, 1964) Alemdar Mustafa Paşa’nın yenilikçi ve düzenleyici girişimlerinin, gerici ve çıkarcı kesimlerin çevirdiği dolaplar karşısında sonuçsuz kalışı dile getirilir. Alemdar Mustafa Paşa’nın intihar etmesiyle son bulan oyunda, böyle bir ortamda tohumun yeşeremeyeceği ana düşüncesi işlenmiştir. Simavna’lı Şeyh Bedreddin’de (1969) çağının toplumsal koşullarını değiştirme savaşımına giren bir kişinin dramı yansıtılır: Fadik Kız’da (1968) babası tarafından satılmak istenen Fadik Kız’ın sevdiğine kaçması, sevdiği adamın onu sömürmesinden sonra geneleve düşmesi ve ilk sevgilisi tarafından öldürülmesi anlatılır. Atçalı Kel Mehmet’te ise (1970) haksızlığa başkaldıran, haksızlıklarla savaşırken halkına yabancılaşan ve sonunda yenik düşen Kel Mehmet’in tarihsel ve bireysel çerçeveli dramı sergilenir.
Oyunları:
Korku (1956); Tanrılar ve İnsanlar (1959; 1960 Türk Dil Kurumu Tiyatro Ödülü); Hürrem Sultan (1960); Kocaoğlan (1962; 1956’da Basın Yayın Genel Müdürlüğü’nün açtığı yarışmada birincilik ödülü); Yalan (1962); Kapılar (1963); Tohum ve Toprak/Alemdar Paşa (1964); Gecenin Sonu (1964); Fadik Kız (1968); Simavnalı Şeyh Bedrettin Atçalı Kel Mehmet (1970; TRT 1970 Sanat Ödülleri Yarışması Başarı Ödülü); 16 Mart 1920 (1974); Şili’de Av (1975; 1975 İsmet Küntay Tiyatro Ödülü); Ölü Kentin Nabzı (1978; 1980 İsmet Küntay Tiyatro Ödülü); Ali (çocuk oyunu, 1979); Ölümü Yaşamak (oynanışı: 1982; 1982-1983 Avni Dilligil Tiyatro Ödülü); Ya Devlet Başa, Ya Kuzgun Leşe (1983)